Kanser Nedir?

Kanser nedir sorusu günümüzde insanların en çok merek ettiği sorulardandır. Yaşamlarımız boyunca, vücudumuzdaki sağlıklı hücreler kontrollü bir şekilde bölünür ve değişim geçirir. Bir hücre kontrolden çıkarak bölünmeye ve çoğalmaya başlamasına kanser denir. Tümör ise bu tür anormal durumlardan oluşan hücreler kümesinin bir kütlesidir.

Kanser nedir sorusuna cevap olarak sağlık bakanlığı “kanser, bir organ veya dokudaki hücrelerin düzensiz olarak bölünüp çoğalmasıyla beliren kötü urlara denir” demiştir.

Kanserlerin çoğu tümörleri oluşturur, ancak tümörlerin hepsi kanserli değildir.

• Kanser olmayan tümörlere iyi huylu tümörler denir. İyi huylu tümörler,  vücudun diğer bölgelerine  yayılmaz ve yeni tümörler oluşturmaz.
• Kötü huylu tümörler, sağlıklı hücreleri etrafını sarar, vücut fonksiyonlarına müdahale eder ve vücut dokularından beslenirler. Kanserler, doğrudan yayılma yoluyla veya metastaz adı verilen bir işlemle büyümeye ve yayılmaya devam ederler. Bu sayede kötücül hücreler lenfatik veya kan damarları boyunca ilerler ve sonunda vücudun diğer bölümlerinde yeni tümörler oluştururlar.

Kanser, vücudun hemen her bölümünü etkileyen 100’den fazla hastalığı kapsar ve hepsi potansiyel olarak hayati tehlike oluşturur. Başlıca kanser türleri karsinoma, sarkom, melanom, lenfoma ve lösemidir.
Karsinoma en sık teşhis edilen kanser türüdür. Karsinoma ciltte, akciğerlerde, göğüslerde, pankreasta ve diğer organlardaki bez dokularda ortaya çıkar.
Sarkomlar kemik, kas, yağ, kan damarları, kıkırdak veya vücudun diğer yumuşak bağ dokularında ortaya çıkar. Bu nadir görülen kanser türüdür.
Melanomlar, ciddi bir cilt kanseri türüdür. Ciltte pigment yapan melanosit hücrelerin düzensiz olarak çoğalması sonucu ortaya çıkan kanserlerdir.
Lenfomalar lenfosit kanseridir. Vücudun savunma hücreleri olan lenfositlerin kontrolsüz büyümesidir.
Lösemi, kan kanseridir veya kemik iliği kanseridir. Kan hücrelerinin çoğalması sonu oluşan kanser türüdür.

Kanser için iki grup risk faktörü vardır. Bunlar değiştirilebilir ve değiştirilemeyen faktörlerdir. Bu faktörlere maruz kalmak kansere yakalanma oranını arttırır.

• Yaş
• Cinsiyet
• Aile geçmişi

• Radyosyona maruz kalma
• Kötü beslenme
• Sigara ve alkol kullanımı

Onkolog adı verilen kanser uzmanları, kanser teşhisinde, önlenmesinde ve tedavisinde önemli ilerlemeler kaydettiler. Bugün kanser teşhisi konulan insanlar daha uzun yaşıyor. Ancak bazı kanser türlerini tedavi etmek oldukça zordur.

Kanser ne kadar erken teşhis edilirse iyileşme şansı o kadar artar. Bazı kanser türleri, (cilt, meme, ağız, testis, prostat ve rektum gibi) semptomlar ciddi hale gelmeden önce rutin tarama cihazlarıyla tespit edilebilir.

Kanser vakası, bir tümör hissedildikten sonra veya başka semptomlar ortaya çıktığında tespit edilir. Başka vakalarda ise diğer tıbbi durumların değerlendirilmesi sırasında kanser tesadüfen teşhis edilir.

Kanser teşhisi, fiziki muayene ile başlar. Kan, idrar ve dışkı analizi, laboratuvar incelemelerinde kanseri işaret edebilecek anormallikleri tespit edebilir. Bir tümörden şüphelenildiğinde, bilgisayarlı tomografi (BT), ultrason ve fiber-optik endoskopi incelemeleri gibi görüntüleme testleri doktorların kanserin yerini ve boyutunu belirlemesine yardımcı olur.

Kanserin teşhisini doğrulamak için, şüpheli tümörden çıkarılan doku örneğinin mikroskop altında incelendiği bir biyopsi yapılması gerekir.

Teşhis pozitifse (kanser mevcutsa), kanser hakkında spesifik bilgi sağlamak için başka testler yapılır. Doktor için en önemli şey, kanserin vücudun bir bölgesinden diğerine yayılıp yayılmadığıdır. İlk tanı kanser için negatifse ve semptomlar devam ederse daha ileri testlere ihtiyaç duyulabilir. Biyopsi kanser için pozitif ise, herhangi bir tedaviye başlanmadan önce kanser tedavisi konusunda uzmanlaşmış bir doktor tarafından bir teyit görüş talep edin.